afitài 1, afitàre , vrb: efitai Definitzione
giare in afitu, pigare cosa angena in afitu po si ndhe serbire unu tanti de tempus
Sinònimos e contràrios
allocare,
apejonare,
arrendai
Frases
at béndhiu su bestiàmene e at afitau sas tancas ◊ cussos non pagant tassas e pagu o nudha de afitu, a crebu de chie at afitadu e no ndh’est nemmancu padronu ◊ si est in chirca de afitare sas terras, bi so eo chi las cherzo ◊ cussus dus aposentus sempri serraus, chi íasta postu in menti a mimi, dhus iaus afitaus
Ètimu
itl.
Tradutziones
Frantzesu
louer
Ingresu
to let
Ispagnolu
alquilar,
arrendar
Italianu
affittare
Tedescu
vermieten,
mieten.
apejonàre , vrb: apesonai,
apesonare,
pesonai Definitzione
giare ccn. cosa a pesone (es. domo, terras, bestiàmene o àteru)
Sinònimos e contràrios
afitare 1,
allocare,
arrendai
Frases
sa domu dh'eus apesonada ◊ ant apesonau su possessu
2.
tèngiu unu magasinedhu apesonau
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
louer
Ingresu
to let
Ispagnolu
alquilar,
arrendar
Italianu
appigionare
Tedescu
vermieten.
arrendài , vrb: arrendhare,
rendai Definitzione
giare o pigare cosa in arrendhu o afitu / preíderu mortu, cadira arrendara = si unu lassat su chi tenet, calicun’àteru si ndhe ponet luego mere
Sinònimos e contràrios
afitare 1,
allocare,
apejonare
Ètimu
spn.
Tradutziones
Frantzesu
louer
Ingresu
to let
Ispagnolu
arrendar
Italianu
affittare
Tedescu
vermieten,
mieten.
disgagiài, disgagiàre , vrb: disgazare Definitzione
illorigàresi, fàere impresse, arrennèscere a fàere sa cosa; mandhàreche a unu, bogarechedhu; iscabbúllere a unu de calecunu óbbrigu
Sinònimos e contràrios
illertire,
iscabbúllere,
sbodhicai
/
dipaciare
/
francare,
isumire
Frases
si no ti disgazas no dha finis mai custa cosa
Ètimu
spn.
desgajar
Tradutziones
Frantzesu
se tirer d'affaire,
se rendre libre
Ingresu
to free oneself,
to extricate oneself,
to let off
Ispagnolu
salir,
liberarse
Italianu
districarsi,
disimpegnarsi,
dispensare
Tedescu
sich befreien,
davonkommen,
befreien (+ Akk).
iscapàe, iscapài , vrb: iscapare,
isciapare,
scapai Definitzione
lassare, lassare andhare cosa poderada, acapiada o isserrada (fintzes bogare de presone), bogare sa fune a un'animale (nau sèmpere po animales mannos), lassare orrúere; bogare de cabu faendho una faina a s'acabbu de sa giorronada (i. de); nau de su pipiu, cumenciare a camminare a solu; cumenciare, imbucare a fàere, a trebballare (i. a)/ pps. iscapadu, iscapu
Sinònimos e contràrios
ammollai,
cèdere,
imbrocare,
imbucare,
irfunare,
lassai
| ctr.
aferrai,
aggarrai,
muntènnere,
prèndhere,
sessare,
tènnere
Maneras de nàrrere
csn:
i. s'abba = istupare carchi isterzu o bartza prena de abba a manera chi custa che essat: nadu de sas nues, pròere; i. a prànghere, a ríere, a cúrrere = imbucare o comintzare totinduna a prànghere, a ríere, fuire su prantu, su risu, a cúrrere
Frases
iscapa cussa cosa, no la muntenzas! ◊ sos massàgios iscapeint sos boes a pàschere ◊ su babbu l'iscapeit a pitzinnu minore in fatu a bàtoro sues ◊ annuadu za est, ma no iscapat abba ◊ apenas su gridadori donat su signali de iscapai, s'ègua nci essit che unu guetu ◊ ant iscapu su presoneri ◊ cussu abarrat fintzas cuíndixi dís cun su murru sentza de iscapai unu fuedhu! ◊ iscàpache s'abba de sa bartza e abba s'iscra! ◊ candho bidiabamus cudha cantandhe noche iscapabat su risu ◊ iscapadhi is canis ca bis comenti si ndi andat, cussu!
2.
a it'ora iscapades su sero? ◊ abbàita sos pitzinnos ca m'iscapo a domo de mamma!
3.
e it'est, filla tua oi at iscapau língua? no fuedhat mai! ◊ s'àcua de sa pingiara at iscapau su búdhiru
4.
isciapant a fughire… cada brincu iscudiant una ruta! ◊ s'iscapas a nàrrere, tue puru za…: ses isazerendhe! ◊ sa mama at iscapau a prànghere timendhe pro su fizu
Ètimu
itl.
scappare
Tradutziones
Frantzesu
lâcher
Ingresu
to burst (out),
to let go
Ispagnolu
soltar
Italianu
mollare,
liberare,
prorómpere
Tedescu
freilassen,
ausbrechen.
permítere, permítiri , vrb Definitzione
lassare fàere; prnl. pigare sa cunfidàntzia, pentzare e fàere coment'e chi nemos tèngiat cosa de nàrrere in contràriu (fintzes ischendho chi ndhe tenet)
Frases
sa voluntadi depit permítiri a dogna cristianu de ci segai in is peleas de sa vida (M.Porru)◊ tenís arresone, su binu est própriu bonu e si mi permitís meritat una poesia! ◊ gomà, si permitit essu a terrassu ◊ dego non ti lu permito, custu sero!
2.
fostei comenti si permitit de intrai in domu mia?
Tradutziones
Frantzesu
permettre
Ingresu
to let
Ispagnolu
permitir
Italianu
perméttere
Tedescu
erlauben.
scallitài , vrb: scatibai,
scatilai,
sgalitai,
sgatilai Definitzione
bogare de pare is pilos de conca cun su pètene, a petenadura; fintzes fàere scafa, segare male is pilos, túndhere de no arresurtare una segadura parívile
Sinònimos e contràrios
ispertare 1,
ispizare,
pantonai,
scabitai
| ctr.
abberrisonare
Tradutziones
Frantzesu
peigner
Ingresu
to let one's hair down
Ispagnolu
peinar,
desenmarañar
Italianu
strigare
Tedescu
entwirren.